Öğretmen Verimliliğini Artıracak 5 Yapay Zeka İpucu

Yapay zekanın hayatımızdaki yeri giderek artmaya devam ediyor. Eğitim alanında da roller gittikçe değişmeye başladı. Öğretmenler artık bilginin kaynağı olan geleneksel öğretmen rolünden çıkmak zorunda kalıyor. Öğrenciler de bilgiye internetten daha rahat ulaşabildikleri için okul ortamları onlara sıkıcı gelmeye başlıyor. Bu durumda ise farklılaşmak, fark yaratmak zorunlu hale geliyor.

Öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap verecek bir rolde öğretmenlik yapmak yapay zeka ile artık daha kolay. Bu teknolojiye ayak uyduran öğretmenlerin ve akademisyenlerin derslerinin de daha ilgi çekici, iş yüklerinin de daha az olacağını öngörüyorum. Tabi öğretmenliğin teknoloji bilgisinden bağımsız drama ile olan ilişkisini de yabana atmadan bu yorumu yapmak isterim. Yine de yapay zekayı aktif olarak ve bilinçli bir şekilde kullanmanın çok fark yaratacağı görüşündeyim.

Bu yazımda sizler için öğretmenlerin yapay zeka araçları kullanırken fark yaratacağı 5 ipucundan bahsedeceğim. ChatGPT, Gemini, Claude veya başka bir araç ile sınıflarınızı, iş ortamınızı nasıl farklılaştırabileceğinizi anlatıyorum.

Haızrsanız başlayalım. Faydalı bulursanız paylaşalım 🙂

1-Anında Farklılaştırılmış Ders Planları Oluşturma

Sorun: Her öğrenci farklıdır ve kendine özgü öğrenme yöntemi vardır. Öğretmenlerin en büyük sorunu ise 25-30 ve hatta daha kalabalık sınıflarda her bir öğrencinin ihtiyacına yönelik ders planı hazırlayacak vaktinin olmamasıdır.

Yapay Zeka Çözümü: Kullanacağınız yapay zeka aracı ile tek bir komutla öğrenci profilinize göre ders planlarınızı farklılaştırın.

Kullanılacak Araçlar: ChatGPT, Gemini, Claude

Örnek Prompt:

"Bir tarih öğretmeni olarak, 'Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluş Yıllarındaki Temel İnkılapları' konulu 45 dakikalık bir ders için diferansiyel ders planı taslağı hazırla. Öğrencileri üç gruba ayır:

Temel Grup (Ek Destek İhtiyacı Olanlar): Konuyu basit tutan, görsel ağırlıklı ve somut örnekler içeren aktiviteler.

Standart Grup: Klasik anlatım, kısa okuma metinleri ve temel analiz soruları.

İleri Grup (Zenginleştirme İhtiyacı Olanlar): Konunun küresel etkilerini inceleyen, daha karmaşık, karşılaştırmalı analitik bir araştırma veya münazara görevi.

Her grup için ayrı ayrı amaç, süre ve aktivite adımlarını netleştir."

2-Dakikalar İçinde Etkileşimli Soru Bankası Üretimi

Sorun: Konu bittikten sonra öğrencileri test etmek veya tekrar yaptırmak için özgün sorular yazmak öğretmenler için çok zaman alır.

Yapay Zeka Çözümü: Hazırladığınız ders notlarını veya bir makaleyi YZ aracına yapıştırarak, bu metne özel, farklı tiplerde (çoktan seçmeli, açık uçlu, senaryo tabanlı) quiz sorularını anında oluşturmasını istemek.

Kullanılacak Araçlar: Gemini, ChatGPT, Quizizz (özgün soru oluşturma özelliği).

Örnek İçerik: Gemini ile oluşturulmuş bir dijital oyun. Sayılara göre kutu boyama etkinliği

Örnek Prompt:

"Bir 8. sınıf Fen Bilimleri dersi için, 'Fotosentez ve Hücresel Solunum Arasındaki İlişki' konulu, hızlı ve etkileşimli bir pekiştirme quizi hazırlamak istiyorum. Lütfen bu konuyla ilgili 10 adet soru ve bu soruların doğru cevaplarını oluştur.

Soruları şu formatta düzenle:

5 adet çoktan seçmeli (4 seçenekli) soru.

5 adet doğru/yanlış soru.

Çıktıyı, doğrudan bir quiz uygulamasına (Kahoot!) aktarabileceğim şekilde, Soru, Seçenekler (Çoktan Seçmeli İçin), Doğru Cevap ve Kısa Açıklama sütunlarından oluşan bir tablo halinde sun."

3-Görsel ve Sunum Malzemesi Üretimini Hızlandırma

Sorun: Ders materyallerini (slaytlar, posterler) görselleştirmek ve ilgi çekici hale getirmek için saatlerce görsel aramak veya düzenlemek öğretmeler için hem yaratıcılık hem de zaman açısından sorun yaratmaktadır.

Yapay Zeka Çözümü: Basit metin komutlarıyla ders konusuna uygun, telif hakkı sorunu olmayan görseller (yapay zeka görselleri) oluşturmak veya profesyonel sunum şablonları oluşturmasını istemek.

Kullanılacak Araçlar: Canva Magic Design, Adobe Firefly, Gemini Nano, Leonardo AI.

Örnek Prompt:

"Postmodernizm'in temel özelliklerini yansıtan, soyut ve çarpıcı bir görsel oluştur. Görselde parçalanmış ayna görüntüleri, farklı dönemlerden ve tarzlardan ikonik sembollerin kolajı, belirsiz bir zaman ve mekan algısı, renklerin karmaşık birleşimi ve hafif bir ironik hava olsun. Stil olarak gerçeküstücülük (surrealism) ile dijital sanatı harmanla."

4-Karmaşık Metinleri Basitleştirme (Okuma Kolaylığı)

Sorun: Öğretmenlerin en çok sorun yaşadığı noktalardan birisi de metin seçimleri. Özellikle dil öğretmenlerinin çokça kullandığı metinlerde yine bireysel farklılıklara dikkat edilmediği için öğrencilerin öğrenme sürecine ket vurulabilmektedir.

Yapay Zeka Çözümü: Yapay zeka araçları ile isterseniz kitaptaki bir metnin fotoğrafını çekerek, isterseniz kendiniz metin oluşturarak seviye seviye farklı metinler oluşturtabilirsiniz. Bu sayede aynı ana fikri kişilerin seviyesine göre farklılaştırılmış şekilde sunabilirsiniz.

Kullanılacak Araçlar: Gemini, Canva AI veya ChatGPT (Writing Alt GPT’leri)

Örnek Prompt:

[BURAYA, basitleştirilmesini istediğiniz karmaşık metni yapıştırın.]

"Yukarıdaki metin, iklim değişikliğinin etkileri hakkındadır. Bu metni 8. sınıf öğrencisinin kolayca anlayabileceği bir dilde yeniden düzenle ve basitleştir. Metnin ana fikrini ve teknik terimlerini koru, ancak cümle yapılarını basitleştir ve günlük dile yakın tut.

5-Rubrik ve Değerlendirme Kriterlerini Otomatik Oluşturma

Sorun: Her ödev, sınav veya proje için aynı tutarlılıkta veya objektiflikte rubrik hazırlama ve değerlendirme.

Yapay Zeka Çözümü: Yapay zeka aracına ödevin adını ve beklenen çıktılarını (örneğin; “4 dakikalık bir podcast kaydı”) vererek, “Giriş, İçerik, Ses Kalitesi ve Zamanlama” gibi kategorilere ayrılmış bir değerlendirme rubriği taslağı oluşturmasını istemek.

Kullanılacak Araçlar: Gemini veya ChatGPT.

Örnek Prompt:

"Bir edebiyat projesi için, 'Bir Türk Edebiyatı Eserini Tanıtan 5 Dakikalık Podcast' projesini değerlendirmek üzere detaylı bir rubrik taslağı hazırla.

Rubrikte üç puanlama seviyesi (4 puan: Çok İyi, 3 puan: İyi, 2 puan: Geliştirilmeli) kullan.

Değerlendirme Kategorilerini şunlar olarak belirle:

İçerik Derinliği ve Analiz: (Eserin ne kadar derinlemesine anlaşıldığı)

Podcast Akıcılığı ve Etkileyiciliği: (Dinleyicinin ilgisini çekme ve sunum becerisi)

Teknik Kalite ve Süre: (Ses kalitesi, düzenleme ve 5 dakikalık süreye uyum)

Çıktıyı, her puanlama seviyesinin açıklamalarını içeren bir tablo halinde sun."

Sizler de yapay zeka araçlarını bu ve buna benzer yöntemlerle daha verimli şekilde kullanabilirsiniz. Yapay zeka hayalinizin ötesinde birçok işi çok hızlı hale getirerek verimliliğinizi artıran bir teknoloji. Bu bağşamda yapay zekayı verimli kullanan öğretmenlerin de eğitim alanında fark yaratacaklarını düşünüyorum.

Sizler hangi yapay zeka araçlarını ne amaçla kullanıyorsunuz? Yorumlara yazarak fikirlerinizi belirtebilirsiniz.

Sayid Özcan