Kavram haritası, sizin bilgiyi organize etmeniz, görselleştirmenize ve özetlemenize yarayan bir tür ağaçtır. Kavram haritası ayrıca, sizin bilgiyi tek sayfada daha etkili ve kalıcı bir şekilde öğrenmenize imkan sunar. Öğrendiğiniz birçok konu kavram haritası oluşturularak daha kolay çalışılabilir ve tekrar edilebilir. Peki kavram haritası hangi durumlarda kullanılabilir?
Kavram haritası;
- Sınıfta not almak için,
- Kitaptan notlar çıkarmak için,
- Konunun ana fikrini kavramak için,
- Sınavlara hazırlanmak için,
- Beyin fırtınası yapmak için
oluşturulup kullanılabilir.
Neden Kavram Haritası Kullanılmalı
Kavram haritası kullanmak için birçok neden olması ile beraber ben sizlere sadece birkaç tanesini sıralayacağım. Kavram haritaları;
- Hafızanızı güçlendirir ve kalıcı bir öğrenme sağlar.
- Düşünmenize imkan sunar.
- Bilgiyi zihninizde organize etmenizi sağlar.
- Bilgilerin birbirleri arasındaki ilişkiyi kavramanızı sağlar.
- Sizi boşa zaman harcamaktan kurtarır.
- Zihninizi bilgi kalabalığından kurtarır ve sadece anahtar kelimeleri öğrenmenizi sağlar.
- Sadece tek bir sayfa kullanarak birçok bilgiyi ilişkileri anlayarak öğrenme imkanı sunar.
- Öğreneceğiniz konuyu bütün ve parçalar halinde anlamanızı sağlar.
- Notlarınızı silip tekrardan yazmadan sonradan yeni bilgiler eklemeye imkan tanır.
Bu bilgiler ışığında araştırmalar birçok öğrencinin kavram haritası hazırlamanın bilgiyi en kolay şekilde öğrenme yolu olduğunu söylediğini, bu kavram haritalarını sınavlarında da kullandıklarını ve aynı kavram haritalarını daha etkili öğrenebilmek için defalarca oluşturduklarını da ifade etmektedir.
Kavram Haritası Nasıl Oluşturulur?
Kavram haritası oluşturma başlığı altında sizlerle daha önce bir yazı paylaşmıştım. İsterseniz bu yazıma bakarak örnek çalışmayı inceleyebilir, isterseniz buradan devam ederek kavram haritasını nasıl oluşturacağımızı öğrenebilirsiniz. Şimdi sizlere adım adım kavram haritası özellikleri ve nasıl oluşturulur onu anlatacağım:
- Öncelikle çizgisiz boş bir kağıdı yatay şekilde olacak şekilde masaya yerleştirin. Bu kağıt A3 boyutlarında olursa daha geniş bir alana sahip olabilirsiniz.
- Yazacağımız ilk terimi sayfanın tam ortasına olmak şartıyla diğer bilgileri kenarlara doğru yazmaya devam edeceğiz. Bu nedenle, öncelikle ortadan başlamanız gerekmektedir.
- Öncelikle ortaya çalışacağınız konunun ana temasını yansıtacak bir resim koyabilir ya da ana bir başlık yazarak kavram haritasını yapmaya başlayabilirsiniz. Yazdığınız başlığın etrafını süslü çerçeve içine alabilirsiniz.
- Sonra bu ana başlıkla ilgili, bu başlığın yanına, altına veya üstüne olacak şekilde bir alt başlık ekleyin ve ana başlıktan bu başlığa doğru bir çizgi ya da ok götürün.
- İsterseniz alt başlıkları da bir daire içerisine alabilirsiniz. Bu tamamen sizin göz zevkinize kalmış.
- Ardından eğer bu alt başlığında altında başka başlıklar varsa aynı ilk aşamada uyguladığımız gibi bu başlıktan diğerine doğru bir çizgi ya da ok götürmeliyiz.
- Aşamalar bu şekilde devam edecek ve sonunda bir ağacın dallarına benzer bir şekil ortaya çıkacak.
Unutmayın!
- Bilgileri sığdırabilmek için yazılarınızı küçük yazın.
- Bir başlıkta en fazla 3 kelime kullanın.
- Görseller kelimelerden daha iyi olacaktır.
- Yukarıdaki örnekte olduğu gibi aynı düzeydeki başlıkları aynı renk kalemle yazabilir ya da arka planını renklendirebilirsiniz. Bu sınıflandırmayı daha iyi yapmanızı sağlayacaktır.
- Aradaki bağıntıları göstermek için oklar kullanmayı ihmal etmeyin.
- Kavram haritasında hep bir tarafa yönelmeyin. Bunun bir ağaç gibi düşünürseniz hep aynı tarafta dallar büyürse ağaç kökten yıkılabilir. Gövdeyi yani ana başlığınızı merkezde tutun.
- Eğer bir alt başlığı devam ettirmek için aklınıza bir fikir gelmiyorsa diğer alt başlığa geçin. Onu devam ettirmeye çalışın.
- Eğer sayfa size yeterli gelmediyse yeni bir sayfayı baştan aşağı doldurmayın. Var olan sayfanın altına, üstüne, sağına veya soluna boş kağıtlar yapıştırın.
- Ve en önemlisi yaratıcı olun. Yaratıcı olmak hafızanıza yardımcı olacaktır.
Özetle;
- Kavram haritası, size not alırken ve öğrenirken etkili bir öğrenme imkanı sunar.
- Kavram haritası, size konunun ana temasını, bu temanın alt başlıklarını ve konular arasındaki bağıntıları daha kolay öğretecektir.
- Her kavram haritası kişiye özeldir. Unutmayın bu sizin kendi kavram haritanız. Onu istediğiniz gibi düzenlemekte özgürsünüz.
- Kavram haritası hazırlamaya başladıkça bunun sizin için ne kadar faydası olduğunu göreceksiniz. Yaptığınız haritaları odanıza, panonuza asmayı unutmayın.
- Sormak istediğiniz herhangi bir şey olursa yorumlar kısmından bizimle iletişime geçmeyi unutmayın.
- Eğer kavram haritalarını internet üzerinden rengarenk bir şekilde, görsellerle oluşturmak istiyorsanız bu uygulamaları kullanmayı deneyin: “Mindmup“, “Bubbl.us” ve “Mindmeister“
- Nasıl kullanılacağını bilmiyorsanız aşağıdaki videomuzu seyredin. İyi seyirler.
MindMup ile Kavram Haritası Oluşturma Tanıtım Videosu
Kaynaklar:
- https://www.sess.ie/dyslexia-section/study-tips-and-mind-maps
